Аденовирустық көз инфекциясы. Емдеу және алдын алу

Аденовирустар вирустық және жұқпалы конъюнктивиттердің ең жиі себебі болып табылады, демек, “қызыл көз” синдромының да ең жиі себебі болып табылады. Олар көздің зақымдануының екі клиникалық түрін тудырады:

• аденовирустық конъюнктивит (АВК) немесе, фарингоконъюнктивальды қызба, онда үш клиникалық түрі бар: катаральды, фолликулярлы және үлдірлі;
• мөлдір қабықтың зақымдануымен бірге жүретін эпидемиялық кератоконъюнктивит (ЭКК).

Аурудың бұл екі тобы этиологиясы бойынша (әдетте аденовирустардың әртүрлі серотиптерінен туындайды) және ағымының ауырлығы бойынша елеулі айырмашылықтарға ие.

Көздің аденовирустық аурулары – негізгі көзі ауру адам болып табылатын өте жұқпалы инфекция. Аденовирустық инфекцияның кіру қақпалары көз және мұрын-жұтқыншақ шырышты қабықтары болып табылады.  Аурудың инкубациялық кезеңінің ұзақтығы 3-14 күнді құрайды, жиірек 4-7 күн. Аурудың басталуы әдетте жіті, сирек жітілеу, жиі бір көзде өтеді; симптомдар арқылы екінші көзде пайда болуы мүмкін. Жоғарғы тыныс алу жолдарының зақымдануы көз ауруының бастамасы болады немесе ілеспе болып табылады (ринит, фарингит, тонзиллит). Пациенттер көздегі ыстық сезімге, бөгде дененің болу сезіміне, көз қарығуға, жас ағуына шағымданады. Клиникалық ауру қызарумен және қабақтың ісінуімен, айқын гиперемиямен және конъюнктиваның ісінуімен, төменгі өтпелі қатпардың инфильтрациясымен, фолликулярлы реакциямен, қан құйылудың болуымен және үлдірдің пайда болуымен (әдетте балаларда) көрінеді. 5-9 күннен кейін мөлдір қабықтың эпителийінің астында тән нүктелі инфильтраттар пайда болуы мүмкін. Мөлдір қабықтың беткі қабыну құбылыстары әдетте көру қабілетінің өткірлігіне әсер етпейді және сауыққанда толық жойылады. Неғұрлым ауыр жағдайлар көру қабілетінің айтарлықтай төмендеуімен қатар жүруі мүмкін.

Эпидемиялық кератоконъюнктивит ағымының динамикасында үш негізгі кезең бөлінеді: жіті конъюнктивальды көріністер, мөлдір қабықтың зақымдануы, сауығу. Әрдайым дерлік көз қарығу, жас ағу, мардымсыз шығынды, қабақтың ісінуі, айқын қызаруы (гиперемия), мөлдір қабақтың сезімталдығының төмендеуі және оның зақымдануы, лимфаденопатия байқалады. Кератиттің ауырлығын алдын ала болжау мүмкін емес. Ол бірқатар факторлармен анықталуы мүмкін: вирустың ерекшеліктерімен, науқастың жергілікті және жалпы иммунитетінің жай-күйімен, емнің дәлдігі мен уақтылығымен. Кейде естен тану өте баяу (1-2 жыл), ал кейде 4-8 жылға дейін регресстейді.

Барлық пациенттерге инстилляцияларда жергілікті вирусқа қарсы және бактерияға қарсы препараттармен емдеу жүргізіледі. Көздің тітіркенуін азайту, уытты-аллергиялық реакцияны төмендету, қабыну құбылыстарының қалпына келу мерзімін жақсарту үшін міндетті түрде ылғалдандыратын препараттарды тағайындау туралы есте сақтау қажет.

Көбінесе біздің клиникаға көз жағдайының нашарлауына, қабақ дерматитінің пайда болуына, көзжасының ағуына және мөлдір қабықтың уытты эрозиясына алып келетін көптеген дәрі-дәрмектерді қолданғаннан кейін немесе тиімсіз, әдетте пайдасыз терапияны қолданғаннан кейін көздің вирустық инфекция ағымының қайталанатын немесе созылмалы түріне шалдыққан пациенттер жүгінеді. Мұндай пациенттерге Хило-Комод тамшы түрінде ылғалдандыру күніне 3-4 рет әр көзге 1 тамшыдан немесе Хило-Кеа күніне 1-2 рет 1 тамшыдан тағайындалады. Сондай-ақ, міндетті түрде түнде қабаққа ВитА-ПОС майын салуға кеңес беріледі. Яғни, күндіз тамшылар, ал түнде – жақпамай түріндегі препарат қолданылады. ВитА-ПОС препаратын қолдану ұзақ болуы керек. Бұл жоғарыда сипатталған барлық асқынуларды жоюға және мөлдір қабықтың қызметін тезірек қалпына келтіруге мүмкіндік береді. Мұндай пациенттер әдетте бірнеше күн бойы бақылауда болады. Бұдан әрі әрбір 2 ай сайын бақылау тексерісі жүргізіледі. Тәжірибе көрсеткендей, бақылау барысында көз жағдайы едәуір жақсарады, көру өткірлігі жоғарылайды және тұрақты ремиссия байқалады.

Өзіңізге және жақындарыңызға күтіммен қараңыз!

Абилкасимова Асель Амангельдиевна, балалар дәрігері офтальмолог, жоғары санат, Нұр-Сұлтан қ. “UMC” КҚ Республикалық диагностикалық орталығы, Сығанақ көш. 2, call center 75-15-50, 75-15-70