Неліктен жанаспалы линзаларды әркім таға бермейді?

Жанаспалы линзалар көру қабілетін түзетудің өте ыңғайлы әдісі болып табылады, олар шынымен жақсы көруге мүмкіндік береді. Бірақ көбісі одан бас тартады немесе тіпті оны тағып көруге де тырыспайды. Линзаларды тағу жайсыздықтан бастап линзаларға арналған ылғалдандыратын тамшыларды қолдану қажеттілігіне дейін біршама қолайсыздықты тудырады деп саналады. Бірақ кім шынымен жанаспалы линзаларды таға алмайды, ал кім тағуды қаламайды?

Жанаспалы линзаларды кімге тағуға болмайды

Бұл жағдайда “болмайды” сөзі медициналық қарсы көрсетілімдердің болуын білдіреді. Бұл офтальмологиялық және жүйелік аурулар, бұл аурулар кезінде линзаларды тағу тағайындалмайды, тіпті егер олар көру қабілетін тамаша түзетсе де. Сонымен, мына жағдайларда жанаспалы линзаларды тағуға болмайды

• белгілі бір бұрышпен қылилық диагнозы қойылғанда (дәрігер жеке анықтайды)
• қабақтың түсуі орын алғанда (птоз)
• көз бұршағының аурулары немесе зақымдануы диагностикаланғанда
• көздің мөлдір қабығының сезімталдығы төмен болғанда
• қабақтың шетінің (блефарит), көздің шырышты қабатының (конъюнктивит), мөлдір қабықтың (кератит), жас қапшығының және жас каналдарының (дакриоцистит), көздің қантамырлы қабығының қабыну аурулары (увеит) және көру органының басқа да қабынулары болғанда
• егер көз жасы ағуының бұзылуы анық болса, құрғақ көз синдромы қатты байқалса және елеулі қолайсыздықты тудырса
• жоғары көзішілік қысым кезінде (глаукома)
• қант диабетін кезінде
• туберкулез, тыныс алу органдарының созылмалы аурулары кезінде
• АИТВ-инфекциясы кезінде

Назар аударыңыз: көптеген қарсы көрсетімдер көздің қабыну ауруларының болуына байланысты. Бұл қарсы көрсетімдер салыстырмалы болып табылады: ауру емделгенде линзаларды қолдануға болады. Алайда, созылмалы қабыну процестері линзаларды тағу идеясынан бас тартуға мәжбүр етуі керек.

Медициналық емес қарсы көрсетімдер бар ма? Иә, олар бар және көру қабілеті нашар адамның өмір салты мен әдеттерімен байланысты. Гигиена – бұл “жанаспалы линзаларды тағу” тіркесінің синонимі дерлік. Көздер мен линзаларға тек таза қолдармен жанасу керек Линзаларға арналған контейнердегі сұйықтықты күнделікті ауыстыру, контейнерді үнемі жуу және зарарсыздандыру, линзаларға күтім жасау – мұның бәрі көңіл бөлуді және өзін-өзі бақылауды қажет етеді, мұның бәрін тек таза қолмен жасау керек. Линзаларға күтім жасай алатындығына сенімді емес, бірақ оларды кигісі келетіндер үшін шартты балама – бір күндік линзалар. Олар бір реттік, оларды шайып, контейнерде сақтаудың қажеті жоқ. Мұндай линзалар тек бір күн ғана тағылады, олар ұзақ уақыт тағылатын линзаларға қарағанда қымбат, бірақ, мысалы, жолда, серуенде немесе линзаларға күтім жасау және қолдың тазалығын бақылау мүмкін емес жерлерде қолайлы.

Жанаспалы линзаларға қалай үйренуге болады

Өкінішті, бірақ факт: офтальмолог жанаспалы линзаларды тағуға кеңес берген адамдардың көпшілігі оларды тағудан алғашқы күндері-ақ бас тартады. Дәрігер ықтимал жайсыздық туралы, ол жайсыздық бірнеше күнге, тіпті бір аптаға немесе одан да ұзаққа созылуы мүмкін екенін ескертсе де, көру қабілеті нашар адамдар линзаларды шешіп, бірнеше жағымсыз күндерге шыдамай қайтадан көзілдірік киіп алады. Бұл ретте, кейде жайсыздық линзаларды қолданушының дәрігердің барлық ұсынымдарын орындамауымен байланысты – мысалы, жанаспалы оптика таққан кезде ұсынылатын құрамында гиалурон қышқылы бар ылғалдандыратын көз тамшыларын уақытында тамызбайды.

• Қазір көп жағдайда офтальмологтар мен оптометрлер жұмсақ жанаспалы линзаларды тағайындайды. Олар әртүрлі материалдардан, судың әртүрлі мөлшерімен шығарылады, сондықтан егер бір өндірушінің линзалары сәйкес келмесе, басқа да жұмсақ линзаларды тағып көруге болады. Тағайындалған линзалардан бірден бас тартуға асықпаңыз. Егер жайсыздық сезімі он күн бойы кетпесе, дәрігерге барып, сіздің жағдайыңызда қандай балама нұсқалар бар екенін біліңіз.
• Линзаларды тағуды біртіндеп бастаңыз. Бірінші күні бір сағат та жеткілікті, екінші күні линзаларды ұзағырақ тағуға болады, бірақ тым артық кетпеңіз. Жалпы, линзаларды толық бір күн бойы тағуға 3-4 аптадан кейін ғана үйренсеңіз – бұл қалыпты жағдай.
• Дәрігер сізге құрғақтыққа қарсы ылғалдандыратын көз тамшыларын тағайындағаны есіңізде ме? Жанаспалы линзаларды тағуды бастағаннан кейін бірден тамшыларды міндетті түрде қолдану керек. Өйткені, линзалар көп мөлшерде су бар заттардан тұрса да, көздің құрғақтығыні қоздырады. Мұның себебі – көз жасы пленкасына физикалық әсердің болуында. Көзде линза оны екі қабатқа бөледі: біреуі линзаның астында орналасады және ол көздің бетін толық ылғалдандыру үшін жеткіліксіз. Екіншісі – линзаның үстінде. Ол қалыпты жағдайда көз жасы пленкасына қарағанда тез буланып кетеді, сондықтан жанаспалы оптиканы таққан кезде көздің құрғақтығына байланысты жайсыздық пайда болады.
• Жанаспалы линзаларға дұрыс күтім жасаңыз. Алғашқы уақытта жанаспалы оптикаға күтім жасауға байланысты барлық процедуралар ауыр болып көрінеді. Бірақ біртіндеп олар әдетке айналады және бірнеше аптадан кейін Сіз барлық әрекеттерді автоматты түрде орындайтын боласыз. Бастысы – аздаған жайсыздық кезеңіне шыдау және линзаларға күтім жасау ережелерін мұқият сақтау.
• Егер жайсыздық сезімі күшейсе, бір немесе екі көз қызарып, “аши” бастаса, шаншу сезілсе, линзаларды киген кезде ауырсыну пайда болса, линза көзге кедергі келтіретіндей болса – линзаларды дереу таза қолыңызбен алып тастап, офтальмологпен консультацияға жазылыңыз.

Линзаларға арналған ылғалдандыратын тамшыларды қалай таңдауға болады

Бұл препараттарды “жасанды көз жасы” немесе көз жасын алмастырғыштар деп те атайды. Олардың құрамында әртүрлі белсенді заттар болуы мүмкін, дегенмен қазір гиалурон қышқылы жиі қолданылады. Жоғары молекулалық салмақтағы гиалурон қышқылына негізделген препараттар (мысалы, неміс Хило желісінің көз тамшылары, олардың арасында Хило-Комод) ыңғайлы, өйткені олар көздің бетінде ұзақ уақыт буланбайтын табиғи көз жасы пленкасына ұқсас тұрақты пленка түзеді. Хило-Комод препаратын жанаспалы линзаларды тағу кезінде пайдалануға болады – тамшылардың құрамында консерванттар жоқ, линзалардың сапасына әсер етпейді, өндіруші көздеген пайдалану мерзімін қысқартпайды, көру қабілетін бұлдыратпайды. Егер дәрігер жанаспалы линзаларға үйрену кезеңінде және оларды үнемі тағып жүру кезінде қолдануға болатын нақты бір препаратты тағайындамаса, Сізге Хило-Комод препаратын немесе Хило желісінің басқа офтальмологиялық ылғалдандыратын тамшыларын таңдауға болады. Олардың тағы бір артықшылығы – алғашқы қолданғаннан кейін ұзақ сақтау мерзімі (6 айға дейін).